(Eerste publicatie: 12-9-2012)
Er zijn dingen in Rusland die je niet serieus moet nemen, omdat negen van de tien Russen dat ook niet doen. Wat niet betekent dat je er geen stukje over kan schrijven. Neem nu het Nationaal comité-60 (zie het logo links), voluit: het Maatschappelijk Nationaal Comité ter Voorbereiding van de Viering van de Zestigste Verjaardag van Ereburger van Sint-Petersburg Poetin V.V. Die verjaardag is al snel: op 7 oktober.
Het Nationaal comité-60 is het geesteskind van Vladimir Koetsjerenko, mislukt lokaal politicus en notaris. Hier hebt u hem, rechts, in dit filmpje. Kijkt u er niet te lang naar, twintig seconden lijkt me meer dan genoeg:
Mocht u geen Russisch spreken, dan vraagt u zich misschien af wie die man links is met die machtige borst vol onderscheidingen. Wel, dat is de secretaris van het Nationaal comité-60. Het filmpje is van vorig jaar en beide bestuursleden bespreken het plan om op die plek, een heuvel buiten Sint-Petersburg, een beeld van Poetin op te richten. Niet zo maar een beeld, maar dit werk van Zoerab Tsereteli, Poetin in Judopak:
Zoerab Tsereteli
Het is er - u raadt het al – niet van gekomen.
Ook andere ideeën van genoemd comité lijken tot mislukken gedoemd: een straat in Sint-Petersburg noemen naar Vladimir Poetin, of de dam in de Finse Golf, of een biljet van 10.000 roebel drukken met Poetin op de voorkant en die dam op de achterkant, of anders Poetin tot maarschalk benoemen. Verder stelt het comité voor om trainer Dick Advocaat – vanwege de droeve resultaten van Rusland op het recente EK - het ereburgerschap van Sint-Petersburg te ontnemen.
Koetsjerenko zal gedacht hebben dat hij met het comité zijn politieke carrière nieuw leven kon inblazen. Moeilijker in te schatten vind ik de achterliggende reden van het liedje hieronder. Ene Tolibdzjon Koerbanchanov zingt hier over de “eenvoudige Marija”, die op 7-10-52 Vladimir baarde en daarmee onderdeel werd van de geschiedenis. Tolibdzjon roept “alle patriotten” op om Poetins verjaardag te vieren, “want eerbied voor de leider van het land is eerbied voor moedertje Rusland”.
Poetin en Pussy Riot: de kleinheid van een KGB-korporaal
(Eerste publicatie: 19-9-2012)
Afgelopen vrijdag werden drie vrouwelijke leden van de punkband Pussy Riot door de Russische inquisitie veroordeeld tot twee jaar strafkamp. Hun misdaad: met een liedje in de kerk de Heilige Maagd verzoeken of ze president Poetin wil verjagen.
Sinds dat vonnis moet ik steeds terugdenken aan een voorval van een jaar of tien geleden. Ik liep op de Nevski Prospekt in Sint-Petersburg. Het was zo’n avond in mei, waarop je opeens zeker weet: de winter is voorbij en het wordt een mooie zomer. Zo’n honderd meter bij me vandaan stonden twee meisjes te praten met een agent, en ik zag meteen: dat zijn geen Russinnen. Even later liep ik ze voorbij en op hun rugzakjes zag ik een Canadees vlaggetje.
Hoe kon ik die twee, op honderd meter afstand, meteen onderbrengen in het vakje ‘niet-Russisch’? Doordat ze iets uitstraalden wat je bij Russen niet snel zal aantreffen in hun contacten met vertegenwoordigers van de staat. Het was de manier waarop die twee Canadese meiden daar stonden: vrij, onverveerd, onbevangen en niet bedacht op willekeur.
Dat laatste is het sleutelwoord in Rusland, al eeuwenlang. Elke Rus weet tot in zijn vezels: tegen willekeur van de staat ben je uiteindelijk machteloos. Een ambtenaar, een inspecteur, een agent op straat … Komt puntje bij paaltje, dan ben je als individu niet meer dan een kakkerlak. Wie daaraan twijfelt, leze de verslagen van het Pussy Riot-proces of verdiepe zich in de affaire Magnitsky
Pussy Riot
De afgelopen paar jaar heeft zich in Rusland een omwenteling voorgedaan. Er is een groep burgers komen bovendrijven, die elkaar – vooral via internet - bij de hand hebben genomen en zichzelf een stem hebben gegeven. Die mondige burgers hebben het gehad met de willekeur. En president Poetin, die oud-KGB’er, is bang van ze. Sinds hij werd uitgefloten tijdens een prijsuitreiking bij een bokswedstrijd, vertoont hij zich nergens meer waar het gevaar bestaat van een niet te regisseren reactie van het publiek.
Poetin en zijn trawanten – velen van hen eveneens met een KGB-verleden – kennen alleen het recht van de sterkste. Voor Rusland, dat geen onafhankelijke rechtspraak heeft, is dat rampzalig. Niet in staat tot compromissen, reageren de machthebbers op elke uitdaging met dat eeuwenoude middel: repressieve willekeur. De meiden van Pussy Riot zijn nu het slachtoffer, het wachten is op de arrestatie van oppositie-blogger Navalny. En zo zal het Kremlin nog wel even doorvechten. Het weet zich geen raad met vrije, onbevangen Russen.
Poetin is met zijn rug naar de mondige burger gaan staan en heeft zo een historische kans gemist. Waar hij had kunnen putten uit de positieve krachten van een opkomende civil society, is hij de strijd aangegaan. Dat is niet de grootsheid van een staatsman, het is de kleinheid van een gewezen KGB-korporaal.
Het Poetin-alfabet - een alfabet voor gevorderden.
(Eerste publicatie: 13-8-2012)
Woensdag 15 augustus is het honderd dagen geleden dat Vladimir Poetin aan zijn derde termijn als president van Rusland begon. Een logische aanleiding om terug te blikken, zoals onder meer gebeurt op het Nederlandstalige Poetinblog. [linkje werkt niet meer]
Zelf stuitte ik op een iets oppervlakkigere terugblik, die ook verder teruggaat dan de afgelopen honderd dagen: het Poetin-alfabet. Duidelijk niet afkomstig van een aanhanger van de president, het is een leesplankje van ellende.
Aardig aan het alfabet is, dat u het kunt gebruiken als test. Hebt u de ontwikkelingen in Rusland een beetje gevolgd, de afgelopen jaren? Kunt alle woorden thuisbrengen, de verwijzingen begrijpen? Het complete alfabet (87 woorden) vindt u hier, laten we zeggen dat een score van 60 een voldoende oplevert. (Zelf greep ik acht keer mis.)
Onaangenaam is trouwens de O van Olympiade. Daar staan drie sporters die goud hebben gewonnen op de Spelen in Londen. Ze vertegenwoordigen Rusland, maar zijn duidelijk van Kaukasische komaf. Veel Russen vinden dat maar moeilijk te pruimen.
Mijn favorieten zijn de L van Legitimiteit (tel de percentages van de uitgebrachte stemmen even bij elkaar op) en de D van Doechovnost (geestelijke waarden). Dat is van een recente datum, het filmpje - zie onderaan - vloog het web over. (Het venijn zit in in de staart.)
Poetin, een scheermesje en anderhalf paard. Een zomeravond in Sint-Petersburg.
(Eerste publicatie: 1-7-2012)
Opeens stond ze voor me, te midden van een grote groep voetgangers bij de zebra. Achter me metrostation Plosjtsjad Vosstanija, voor me de Ligovski Prospekt. Het is daar druk. Ik dacht eerst even dat ik met straattheater te maken had, dat gelige jasje viel zo op en die letters oogden zo sierlijk … Maar ik vrees dat het voor haar allemaal erg serieus was.
In de gauwigheid kon ik haar boodschap niet goed lezen. Iets over Poetin die als student met een scheermes (het woord wordt drie keer herhaald) een Bulgaar de keel had doorgesneden. En dat Poetin Rusland niet is, maar een psychiatrische instelling – zoiets.
De mensen achter haar reageerden lacherig, veel opzien baarde ze niet. Met haar boodschappentas op wieltjes ging ze boekwinkel Boekvojed (een soort supermarkt) binnen, ik liep achter haar aan. Ze kocht een opschrijfboekje, kon de kassa niet vinden, stond even stil bij een prachtige cadeau-editie van – ik verzin het niet – Alice in Wonderland en verdween, mopperend op die vermaledijde kassa, steeds verder de enorme winkel in.
Ik liep naar buiten en wachtte haar op. Ik wilde haar graag ook van de voorkant fotograferen. Het duurde nogal lang – die vermaledijde kassa natuurlijk – en toen liep ze daar opeens de verkeerde kant op, terug naar het metrostation. Daar had ik niet op gerekend en van die foto kwam niets meer terecht, wat misschien maar beter is ook. Thuis bekeek ik haar rug nog eens rustig. Er staat ook nog geschreven dat zij in een vervalste afscheidsbrief (van die Bulgaar?) genoemd wordt als de reden van de zelfmoord van een man of twintig - als ik het goed begrijp. Nou ja, dan valt zo’n Poetin in het echt eigenlijk best nog mee.
Twee straten verder kwam ik dit tafereel tegen. Ik heb niet gehoord waar ze het over hadden. Misschien wel over windmolens, dat zou mooi zijn geweest:
Ach vooruit, dan deze ook nog maar even. Een bloem voor Dostojevski:
Kapitan Kengoeroe zingt over Poetin - aanstekelijk lesmateriaal voor studenten Russisch
(Eerste publicatie: 11-5-2012)
De film De jaren nul (Нулевые): waarom goed opgeleide Russen het vertrouwen in de overheid voorgoed hebben verloren
(Eerste publicatie: 30-4-2012)
Moskou, Loezjniki, 23 februari 2012. Presidentskandidaat Poetin spreekt: Sterven voor Moskou! Wie tegen ons is, verraadt het Vaderland!
Eerste publicatuie: 23-2-2012)
Commentator Matvej Ganapolski laat op de site van radiostation Echo Moskvy zijn licht schijnen over de toespraak van premier en presidentskandidaat Poetin, vandaag in het Loezjniki stadion te Moskou. Hieronder een vertaling. (Het origineel staat hier.):
In het bekende mopje komt Kameraad Stalin in de oorlog een generaal tegen en vraagt telkens: “U hebben ze nog niet doodgeschoten? Vreemd!” Wanneer de generaal, in afwachting van zijn arrestatie en executie, grijs en oud is geworden, zegt Stalin in één van zijn naoorlogse toespraken: “Maar zelfs in de zware oorlogsjaren konden wij nog grapjes maken!…” En keek vertederd naar die generaal.
Vladimir Vladimirovitsj [Poetin], die twaalf jaar dienst heeft gedaan en zichzelf in eenzelfde sausje voor nog eens twaalf jaar aanbiedt, neemt de komische methodes van zijn voorganger duidelijk over.
Nadat de kandidaat meer dan 100.00 mensen bijeen had gebracht op een meeting ter ondersteuning van zichzelf, maakte hij de zaken niet nodeloos ingewikkeld. Het idee van de meeting, naar voren gebracht door zijn staf, was simpel: “Bijval uiten aan de huidige politieke koers en weerstand bieden aan de krachten die het land proberen te ruïneren.”
De politiek in Rusland teruggebracht tot een Poetinistische eenvoud: heb je een andere mening – dan probeer je het land te ruïneren.
En denk niet dat dat de mening is van figuren als de heren Volodin of Koerginjan.
Staande voor de honderdduizendkoppige menigte, zei Poetin het zo: “We vragen iedereen om geen blik te werpen overzee, niet ontrouw te zijn, je Moederland niet te verraden, maar samen met ons te zijn, voor het eigen land te werken en voor zijn volk en er net zo van te houden als wij, met heel het hart.”
Ten overstaan van het stadion stelde de heer Poetin dat iedereen die niet mét hem is, deel uitmaakt van een vijfde kolonne, en hij riep op: “Hoe kan je in dit verband niet denken aan Lermontov en zijn wonderreuzen van kerels, die voorafgaand aan de slag om Moskou het Vaderland trouw zwoeren en ervan droomden om ervoor te sterven?!”
Die frase klonk een beetje geforceerd, omdat McFaul en Navalny niet in het stadion waren, en Koerginjan en Leontjev niet echt lijken op wonderreuzen van kerels, hoe je ze ook wendt of keert.
Echter, ondanks de oproep, was niemand van plan om ter plekke in het stadion te sterven.
Toen ging kandidaat nummer 1 een stap verder, en riep, in allegorische vorm, met behulp van de poëzie van M. Joe. Lermontov op tot de onmiddellijke ondergang:
“We zullen sterven onder Moskou, zoals onze broeders stierven! En sterven hebben wij beloofd, en aan onze eed van trouw hebben wij ons gehouden in de slag van Borodino!”, declameerde hij met gevoel.
Nadat hij simpel, op z’n Poetins, zijn procenten bij de verkiezingen en de slag onder Moskou op één schaal had gelegd en had voorgesteld om voor die procenten te sterven, voegde de premier er aan toe, dat hij zou steunen op “het talent van ons volk, op onze grootse geschiedenis, die geschreven is met het zweet en het bloed van onze voorvaderen.”
Nadat hij handig het bloed en het zweet van de voorvaders voor het karretje van zijn campagne-maalstroom had gespannen, riep de kandidaat uit: “De slag om Rusland gaat door! Aan ons zal de overwinning zijn!” Met die verwijzing, in de vorm van de bewerkte Stalinfrase, werd er kennelijk op gezinspeeld dat de procenten bij de verkiezingen vandaag net zo belangrijk zijn als de overwinning onder Moskou of de bestorming van Berlijn.
De tevreden burgers verlieten het stadion, plaatsnemend in de bussen die aan waren komen rijden, maar speurden onderwijl met scheve blikken naar vijanden.
Maar er waren geen vijanden: Amerika was de nieuw iPhone 5 aan het maken, McFaul was kennelijk thee aan het drinken met Navalny.
De dood voor Rusland, in de persoon van kameraad Poetin, werd uitgesteld.
En God zij dank!
Kennelijk verliezen de burgers zelfs in de zware maanden van de toenemende campagne-spanning hun gevoel voor humor niet.
Een mooie fotoreportage vindt u hier, inclusief beelden van betogers die betaald worden voor hun komst.
Hoe actrice Chamatova gegijzeld wordt door Poetin en de zijnen
(Eerste publicatie: 16-2-2012)
Het filmpje duurt 31 seconden, het Russische internet is er bijna door ontploft: actrice Tsjoelpan Chamatova zegt dat ze bij de komende presidentsverkiezingen zal stemmen op Vladimir Poetin.
Chamatova is niet alleen een (zeer geliefde) actrice. Ze is een van de oprichtsters van het fonds Подари жизнь (Schenk leven), dat zich onder meer inzet voor kinderen met kanker. Haar inzet heeft Chamatova gemaakt tot het gezicht van de liefdadigheid, in een land waar de overheid op het gebied van de gezondheidszorg flinke steken laat vallen. Maar zonder steun van diezelfde overheid, kan het fonds weinig uitrichten. Daarmee zijn de contouren van Chamatova’s dilemma getekend.
Ook andere bekende Russen spreken zich in vergelijkbare filmpjes uit voor Poetin. Maar dat de engelachtige, ‘zuivere’ Chamatova zich voor het karretje laat spannen van de cynische machthebbers in het Kremlin, dat kwam hard aan. Meteen werd geconcludeerd dat ze was gechanteerd: jij zegt dat je voor Poetin stemt, anders wordt de steun aan het fonds en aan jullie klinieken beëindigd. Bronnen uit de omgeving van het fonds bevestigden tegenover gazeta.ru deze gang van zaken. Bloggers concluderen kernachtig: “De gegijzelde geeft een boodschap door van de terroristen”.
Gisteren bezocht Vladimir Poetin met Chamatova een Moskouse kankerkliniek. Volgens blogger Avmalgin geeft de foto Chamatova’s positie treffend weer. Avmalgin haalt ook een interview aan van Chamatova van vorig jaar, waarin zij ingaat op haar dilemma: “Ik moet balanceren tussen mijn geweten en het omgaan met de machthebbers. Ik kan niet alles zeggen wat ik wil (…) op het moment dat besloten wordt (…) over een centrum dat met directe hulp van de overheid wordt gebouwd. Er wordt bij ons heftig over gediscussieerd: wat is belangrijker (…) de kans die die kinderen krijgen of mijn positie als burger?”
Avmalgin trekt de enige juiste conclusie: we moeten het niet hebben over Chamatova, maar over Poetins camarilla. Het is niet de taak van Poetin, schrijft Avmalgin, om fondsen als dat van Chamatova te helpen, maar om de gezondheidszorg op een niveau te houden waarop liefdadigheid niet meer noodzakelijk is. Elke arts zal u zeggen dat in de Poetinjaren de gezondheidszorg, en met name de pediatrie, onherstelbare schade is toegebracht.
Chamatova zegt in haar filmpje dat ze op Poetin zal stemmen, omdat hij zijn beloften aan haar fonds altijd is nagekomen. Svetlana Rejter zegt daarover op openspace.ru [linkje werkt niet meer]: “Als Poetin gedaan had wat hij heeft beloofd, dan zouden we totaal andere rechtbanken hebben, andere wegen, een andere politie, een andere gezondheidszorg, een ander land. Dan zouden er in dit land geen journalisten halfdood worden geslagen, dan zou er niet gesjoemeld worden bij verkiezingen en zouden er geen meelevende mensen gegijzeld worden, die mee moeten doen in campagnefilmpjes.”
Update: op Facebook - zoekt u daar even op mijn naam - zijn enkele reacties te lezen op bovenstaand stukje.
Demonstraties op 24 december. Zo simpel is het: waarom het weldenkende, goed opgeleide deel van de Russische middenklasse het helemaal gehad heeft met Poetin en Medvedev.
(Eerste publicatie: 21-12-2011)