economie

Posters in de strijd tegen de economische crisis

(Eerste publicatie:  6-7-2009)

41348-3.jpg

Hoe verhoog je in tijden van crisis de betrokkenheid van je werknemers bij je bedrijf? Hoe stimuleer je de mensen op de vloer om mee te denken over besparingen en verlaging van productiekosten? Je schrijft een posterwedstrijd uit.

Alle werknemers van het bedrijf RUSAL (onder meer de grootste aluminiumproducent ter wereld) mochten een ontwerp maken. Thema: “Crisis – een tijd van veranderingen!”. Dit alles – let vooral ook op het uitroepteken – in de beste tradities van de agitprop uit de USSR.

Het leverde vierhonderd posters op met uiteindelijk – na een voorronde op de verschillende vestigingen in het land – drie winnaars. Beloning: een niet nader gespecificeerde geldprijs en een camera. Bovendien zal het beste ontwerp worden gebruikt bij de viering van de Dag van de Metaalarbeider op 19 juli.

De winnaars heb ik nog niet gevonden, wel een aantal posters uit de voorronden. Bijvoorbeeld: “Bezuinigen we – dan houden we stand!” (Weer dat uitroepteken):

41347-2.jpg

Deze werknemer probeert de leeuw (op diens rug staat: kosten) te bedwingen met een zweep (productiviteit) en een stok (besparing energiebronnen). Vier uitroeptekens:

122558_11254_big.jpg

De crisis steekt als een boze wesp … of je nu ingenieur bent of arbeider – haal de broekriemen aan! (wesp en broekriemen rijmen in het Russisch):

172995635.jpg

De deur gaat op slot voor onkosten, we verlagen de kostprijs van bauxiet!:

172993184.jpg

Sympathiek vind ik onderstaand onderwerp, die de publieksprijs kreeg op de fabriek van RUSAL in Sajanogorsk (West-Siberië). Maar of het gebruikt gaat worden op de Dag van de Metaalarbeider – ik denk het niet.

x_31e321d7.jpg

Pikaljovo en 450 andere Russische monosteden - hoelang bestaan ze nog?

(Eerste publicatie: 30-6-2009)

Een kwart van de Russische bevolking woont in een моногород, een monostad. Een kwart! En de toekomst daar ziet er in veel gevallen niet goed uit.

Pikaljovo

Pikaljovo

RIA-400059_350.jpg

Wat is een monostad? Pikaljovo, ten oosten van Sint-Petersburg, is een inmiddels bekend voorbeeld. Het economische leven draait er om een of twee fabrieken, gaan die ten onder, dan sleuren zij de stad mee. In Pikaljovo ging de bevolking de straat op, premier Poetin kwam langs en gaf opdracht om de productie weer te starten en de achterstallige lonen uit te betalen. De bevolking was euforisch, maar hoeveel maanden gaat dat daar nog goed?

Er zijn zo’n 450 steden in Rusland die afhankelijk zijn van één of twee fabrieken. Het budget van de stad drijft erop en vaak neemt het bedrijf een groot deel van de sociale voorzieningen voor zijn rekening. Sluit de fabriek en de stad is ten dode opgeschreven. Een klein deel van de fabrieken (vooral in de olieverwerkende sector) doet het goed, een aantal redt het net, zo’n 150 steden zitten ernstig in de problemen. Boelat Stoljarov van het Instituut voor regionale politiek: “Voor een reeks stadsbepalende fabrieken is de crisis geen tijdelijk verschijnsel. Ze worden weggespoeld en keren niet meer terug in de economische arena”.

Volgens Stoljarov zijn er drie scenario’s denkbaar:

1. Er komt een investeerder die de dode fabriek tot leven wekt en producten gaat leveren waar de markt om vraagt.

2. Een monostad wordt een slaapstad, de mensen vinden werk op reisafstand.

3. De bevolking trekt weg, de steden en nederzettingen verdwijnen van de kaart. Stoljarov: “Binnen 15-20 jaar zal de helft er niet meer zijn”.

En wat zijn de politieke consequenties? Wenden regio’s zich af van het centrum, wanneer dat niet langer de helpende hand kan toesteken? Hoe gaan lokale politici zich gedragen, wanneer Moskou de loyaliteit van de regio’s niet meer kan kopen? Een weloverwogen beleid van het Kremlin dient zich nog niet aan, het lijkt voorlopig op het blussen van veenbranden. Die in Pikaljovo is voorlopig uit, maar elders kan het vuur zo weer oplaaien. In Roebtsovsk (regio Altaj) verspreidde een lokaal arbeiderscomité een oproep: “Broeders en zusters! De bedrijven van onze stad zijn te gronde gericht en leeggeroofd. De overheid en de eigenaren hebben ons aan ons lot overgelaten. Al lang kunnen we ons wettig verdiende loon niet ontvangen … Wij zullen op Poetin wachten bij onze fabrieken!”

Bron: Itogi.

Barometer voor crisis in Rusland: de bruggen van Sint-Petersburg

(Eerste publicatie: 16-4-2009)

neva-velikolepniy-vid.jpg

Recent schreef ik over barometers voor de crisis in Rusland, zoals lege reclameborden in Moskou en minder passagiers in de metro). Deze week stuitte ik op een barometer van een heel andere orde: de bruggen van Sint-Petersburg gaan niet open!

Dat is schrikken.

De open bruggen zijn onlosmakelijk verbonden met de stadsfolklore en zijn hét symbool van zomers Sint-Petersburg. ’s Nachts staan ze enkele uren omhoog om vrachtschepen door te laten. Bij gebrek aan tunnels is dat lastig voor alle verkeer en menig nachtbraker ziet zijn weg van het ene naar het andere deel van de stad geblokkeerd.

’s Winters speelt dat niet, want het ijs maakt scheepvaart dan onmogelijk. Sinds 1996 is 10 april de vaste datum waarop het verkeer over de rivier weer wordt toegestaan, zelfs als er op die datum nog een ijsbreker aan te pas moet komen. Vanaf die dag gaan ’s nachts volgens een vaste dienstregeling de diverse bruggen open.

34478.jpg

Maar wat blijkt nu? Er heeft zich nog geen vrachtschip gemeld. Er is geen lading! Hoofdingenieur Aleksandr Belov, verantwoordelijk voor de bruggen: “Technisch zijn we er klaar voor, maar de inwerkingtreding van de dienstregeling is voor onbepaalde tijd uitgesteld.” Verwacht wordt dat de bruggen eind deze maand wel open zullen gaan. We mogen het hopen, want een zomer zonder open bruggen tijdens de Witte Nachten van Sint-Petersburg is geen zomer.

Hier de dienstregeling:

b376928eebe0.jpg

Werkloos? Ga goud zoeken in Siberië!

(Eerste publicatie: 14 maart 2009)

zoloto.jpg

De crisis in Rusland laat voorlopig niet af. Het aantal werklozen stijgt gestaag en komt nu officieel in de buurt van de 3 miljoen. Veel Russen zijn dus op zoek naar een baan en de regering komt met suggesties.

Zo lijkt het Minister Golikova van Sociale Ontwikkeling goed als werklozen worden ingezet bij de bouw van de olympische objecten voor de Winterspelen van 2014 in Sotsji en bij de bouw van bruggen op het eiland Roesskij in het Russische Verre Oosten, waar in 2012 de APEC een top houdt. Vrij traditioneel dus, investeren in de infrastructuur. Er zijn opvallendere ideeën:

- De partij Verenigd Rusland stelt voor om werkloze Russen een stuk grond te geven in Siberië, onder voorwaarde dat zij zich daar permanent vestigen. (Overigens ook niet echt origineel, een dergelijk migratie-project was honderd jaar geleden redelijk succesvol).

Dat lijkt me verrassend goed te combineren met het volgende idee van president Medvedev:

- Geef privé-personen toestemming om goud te zoeken. Medvedev deed zijn voorstel in antwoord op een schrijven van het provincie-bestuur van Magadan in Siberië, waar de drang onder de lokale bevolking om goud te zoeken kennelijk moeilijk in bedwang te houden is. In het verzoek aan Moskou lezen we althans: “Dit zou niet eens zozeer de productie van goud verhogen, als wel de sociale spanning verminderen.”

Een wollig zinnetje, dat één ding duidelijk maakt: er wordt in Magadan buiten de overheid om al volop goud gezocht. En dat leidt tot ongewenste zaken als corruptie (de lokale politie moet omgekocht) en het opduiken van onfrisse figuren die de schaduw-goudzoekerij onder controle willen krijgen, kortom: tot het soort sociale spanning waar het provinciebestuur op doelt.

Gratis Siberische grond en legaal zoeken naar goud … Dat laatste lijkt me wel wat, voor in de zomer. Hoe verleidelijk zou het gecombineerde pakket zijn voor een werkloze in, pak weg, Pskov, Smolensk, of Novgorod?

vf_759_20.jpg

Begrotingen van Russische voetbalclubs - Moskouse stemmingmakerij tegen Zenit

(Eerste publicatie:  20-3-2009)

1259021463_5316.jpg

Nog vier nachtjes slapen, dan is het zo ver! Dan speelt ons aller Zenit zijn eerste wedstrijd van het nieuwe Russische voetbalseizoen. Er zijn eerst nog wel wat Europese verplichtingen (donderdag wacht Udinese), maar dat telt niet zo. Het kampioenschap van Rusland, de eeuwige strijd tegen hegemonie van al die vervelende ploegen uit Moskou, daar gaat om!

03.jpg

En meteen zondag al uit tegen Spartak. Ik zou zeggen: laat maar komen! We hebben er hard genoeg voor getraind. Kijk maar eens hier [linkje werkt niet meer] hoe onze jongens tijdens het recente trainingskamp in Spanje door Dick Advocaat en zijn nieuwe assistent Bert van Lingen werden afgebeuld. Voorzichtig, Dick!

In de aanloop naar het nieuwe seizoen kwam het Moskouse blad Finans met een provocerend lijstje. Daarop staan de begrotingen van alle clubs uit de hoogste divisie. Zenit staat met 99 miljoen dollar bovenaan. Pure stemmingmakerij, natuurlijk. Zo worden de voetballiefhebbers tegen ons opgezet.

Terwijl het helemaal niet om geld draait in de voetballerij. Neem nou onze middenvelder Anatoli Timosjtsjoek. Die vertrekt komende zomer, halverwege het seizoen, naar Bayern München. En helemaal niet omdat ‘ie daar meer kan gaan verdienen. Maar gewoon, omdat ‘ie daar die vervelende Van Bommel uit de basis kan gaan spelen.

 

 

Afijn, hier het lijstje van Finans, met de begrotingen in dollars (tussen haakjes die van vorig jaar – de gevolgen van de crisis zijn duidelijk).

1 (1).  FC Zenit - 99 (110)

2 (2). Spartak Moskou - 70 (70)

3 (4). Dinamo Moskou - 64,7 (61)

4 (2). Lokomotiv Moskou - 62 (70)

5 (2). Roebin - 55 (70)

6 (5). TsSKA Moskou - 49 (60)

7 (5). Satoern Moskou - 42 (60)

8 (10). Terek - 37 (35)

9 (9). Krylja Sovetov - 35 (48)

10 (8). Moskou - 25 (50)

11 (-). Tom - 20.8 (25)

12 (-). Koeban - 18 (21)

13 (13. Amkar - 17,5 (18)

14 (-). Rostov - 12,5 (15)

15 (14). Spartak Naltsjik - 12 (16)

16 (12). Chimki Moskou - 11,6 (20)

Meer doden door alchohol ten gevolge van de crisis

(Eerste publicatie: 17-2-2009)

48521535_VODKA0599.jpg

Raar, maar waar: door de crisis in Rusland daalt de productie van wodka en neemt het aantal gevallen van alcoholvergiftiging toe. Ik zal uitleggen hoe dat zit.

Persbureau Interfax meldt een vrij dramatische daling van de wodka- en likeurproductie in de eerste maand van het jaar: 50,2 procent minder dan in december, 20,9 procent minder dan in januari 2008. Een tijdelijk daling in januari (na de feestdagen) is normaal, maar dit is wel erg fors. Twee oorzaken: de mensen hebben minder te besteden en de accijns is dit jaar omhoog gegaan. Vanwege dat laatste, hebben de producenten in december nog even snel extra veel geproduceerd en liggen er nu flinke voorraden.

Vooraanstaand arts Gennadij Onisjtsjenko legt uit waar de dalende koopkracht van drankliefhebbers toe leidt: “Wie zich voorheen een fles wodka van 150 roebel kon veroorloven, gaat nu over op wodka van 100 roebel. Wie wodka van 100 roebel dronk, schakelt over op illegale producten van 50-60 roebel.” En, zo laat de dokter nog weten, 42 procent van de dodelijke vergiftigen in Rusland komt voor rekening van illegale namaak- wodka. Over hoeveel doden hebben we het dan? Jaarlijks zo’n 20.000.

Bij die 20.000 zijn – als ik de cijfers juist interpreteer - niet meegerekend de dronkaards die overlijden na het gebruik wodka-vervangende vloeistoffen, zoals parfum, remvloeistof en antivries. Dat is geen namaak, daar is niks illegaals aan.

Artsen protesteren regelmatig tegen accijnsverhogingen, omdat die de klant richting goedkope troep jagen. Directeur Jekaterina Koelisjova van het Moskouse Wodka Museum adviseert om bij aankoop van een fles drank goed op te letten. Is de fles een beetje beschadigd, zitten de accijns-zegels of de etiketten niet helemaal recht? Niet kopen! En ook: “De wodka moet doorzichtig zijn en glinsteren. Leg de wodka in geen geval direct na aankoop in de ijskast, aan koude wodka kan je de schadelijke kenmerken niet meer afzien. Koop in geen geval wodka onder de 70 roebel per halve liter, dat is de ondergrens. Koop liever uit de middencategorie, vanaf 100 roebel.”

De flessen illigale drank op markten en in kiosken moeten overigens niet verward worden met samogon, de zelfgestookte drank die vooral op het platteland populair is. Bij de consumptie daarvan dreigt geen vergiftiging. Althans, geen acute vergiftiging. Op de lange termijn is dat spul natuurlijk ook niet gezond.

original-1329839422.JPG

De tien rijkste mannen van Rusland met Prochorov aan kop

(Eerste publicatie:  16-2-2009 )

De rijkste man van Rusland, gestegen van de zevende plaats, is Michail Prochorov, een collega van me (hij houdt ook een weblog bij). Op de de ranglijst van het blad Finans (zeg maar: de Russische Quote) lost hij aan kop Oleg Deripaska af. 

Prochorov heeft relatief weinig last van de crisis. Zijn vermogen daalde van 21,5 miljard dollar in 2007 naar 14,1 miljard dollar vorig jaar. Vergelijk dat eens met Deripaska! Die stond eind 2007 nog op 40 miljard, nu op 4,9, goed voor de achtste plaats in de Finans-200.

Oleg Deripaska

Oleg Deripaska

Zou het gewoon mazzel zijn geweest of een goed ontwikkeld zakeninstinct? Niet al te lang voordat de crisis toesloeg, verkocht Prochorov zijn aandeel (25 procent) in Norilsk Nikkel aan Roesskij Aljoeminij (Russisch Aluminium) van, juist ja, Oleg Deripaska. Prochorov heeft geen zware schuldenlast, Deripaska heeft grote moeite om zijn schulden gefinancierd te krijgen en hoeft in elk geval bij Westerse banken niet meer aan te kloppen.

De Finans-200 voegt aan elke naam nog een kleine karakteristiek toe. Bij Prochorov lezen we: Vriend van modellenGevangene van Courchevel. Een verwijzing naar de arrestatie van Prochorov in januari 2007 in het Franse ski-oord Courchevel. De miljardair, op vakantie met vrienden, had een aantal jongedames laten overvliegen uit Moskou, ter verhoging van de feestvreugde. De gendarme pakte hem op op verdenking van souteneurschap. Hij werd na vier dagen vrijgelaten zonder aanklacht. Prochorov houdt ook van sport, hij is een belangrijke sponsor van de Russische biatlonbond.

Volgens Finans is het aantal Russische miljardairs (in dollars) gedaald van 101 naar 49. Het totale vermogen van de tien rijksten daalde met 66 procent naar 75,9 miljard. De lijst van tweehonderd staat hier (Russisch). Dit is de top-10 (in miljarden dollars):

1. Michail Prochorov: 14,1 (2007: 21,5, 7de)

2. Roman Abramovitsj: 13,9 (23,0, 2de)

3. Vladimir Lisin: 7,7 (22,2, 3de)

4. Vagit Alekperov 7,6 (13,5, 11de)

5. Soelejman Kerimov 7,5 (18,0, 8ste)

6. Michail Fridman 6,1 (22,2, 4de)

7. Vladimir Potanin 5,0 (21,5, 6de)

8. Oleg Deripaska 4,9 (40,0, 1ste)

9. Dmitri Rybolovlev 4,6 (11,7, 14de)

10. Alisjer Oesmanov 4,5 (13,3, 12de)

 

O ja, hier nog het weblog van mijn collega Michail Prochorov.