muziek

Afzichtelijke Russische rockers op leeftijd, horigen van het Kremlin

——————

——————-

Weinig is zo afstotend als oude Russische rockmuzikanten die ervoor gekozen hebben om mee te waaien met de abjecte, oorlogszuchtige wind uit het Kremlin. Dat zou ik nader kunnen uitleggen, maar dat gebeurt al – beter dan ik het zelf kan – in de tekst van het lied hieronder. Het heet God, behoede de tsaar (de titel van het oude Russische volkslied) en is van de band РАБФАК INT (Rabfak INT). De toevoeging INT is van recente datum. Daarbij is me even niet duidelijk waar de band zich momenteel precies ophoudt en hoe ze opereren.

Ik heb me gewaagd aan een vertaling van het lied.

Боже, царя храни!

Я очень давно знаю этих дедов,

Ik ken die opa’s al heel lang,

Когда-то они были дети цветов

Ooit waren het bloemenkinderen

С пацификом на половину спины,

Met een vredesteken over hun halve rug

За секс по любви и за мир без войны.

Voor seks uit liefde en voor een wereld zonder oorlog

Они презирали нелепый Совок,

Ze minachtten de stompzinnige USSR

В котором цена человеку – плевок,

Waar een mens niet meer waard was dan een fluim

И всюду враги, и дышать не моги,

Met vijanden overal, verstikkend

Пока тебе власть не промыла мозги.

Zolang de macht je niet had gehersenspoeld

Когда-то они были братья на век,

Ooit waren ze broeders voor het leven

На слух подбирали Black Dog и Get Back.

Op het gehoor ontcijferden ze Black Dog en Get Back

И их самодельный лихой рок-н-ролл

En hun zelfgemaakte vurige rock’n roll

Был с теми, кто душную власть поборол.

Stond aan de kant van wie de bedompte macht had overwonnen

 

Но юность прошла как угар от бухла,

Maar de jeugd is voorbij als de roes van gezuip

И все идеалы сгорели дотла.

En alle idealen zijn tot de grond toe afgebrand

Хиппи с цветными гитарами

De hippies met kleurige gitaren

Стали шутами старыми,

Werden oude clowns

Предали All you need is love.

Ze verraadden All you need is love

И пьют из клюва имперских орлов.

En drinken uit de bek van de rijks-adelaars

Целуют нечистыми ртами попов

Met onfrisse monden zoenen ze popen

С ментами, попов с ментами.

En smerissen, popen en smerissen

И чтобы теперь ни пели они,

En wat ze nu ook zingen

Выходит: “Боже, царя храни! Боже, царя храни!”

Het klinkt als “God, behoede de tsaar!, God, behoede de tsaar!”




Ещё они бойко лабают хиты,

Ze spelen nog vlot de hits

И вторят нестройно им из темноты.

En vanuit het duister zingen ongelijk met hen mee

Терпилы, ненужный стране генофонд,

Stumpers, het voor het land nutteloos genetisch reservoir
Который назавтра отправят на фронт.

Dat de volgende dag naar het front wordt gestuurd.

Бывает, что их пригласят ко двору

Soms worden ze uitgenodigd aan het hof

И хвалят, и водку дают, и икру.

Worden ze geprezen, krijgen ze wodka en kaviaar

Но царь на них клал термоядерный болт,

Maar de tsaar heeft thermonucleaire schijt aan ze *)

И цвет его глаз рептилоидно жёлт.

En zijn ogen zijn reptoide-geel. *)

И зрелость прошла как угар от бухла,

En het verstand is verdwenen als de roes van gezuip

 

Я очень давно знаю этих дедов,

Ik ken die opa’s al heel lang

Мы вместе любили KISS-ов и SLADE-ов.

Samen hielden we van de KISS’s en Slade’s

Но жизнь их сложилась в пацанский шансон,

Maar hun leven verwerd tot een boevenslied

Теперь они с властью поют в унисон.

Nu zingen ze in harmonie met de macht

——————- 

* Mogelijk mis ik hier iets. Suggesties voor een betere vertaling, ook van andere regels, zijn welkom.

Op de pop- en rockpodia van de USSR: mijn muziekvrienden in Voronezj en Leningrad – 2.

——————————-

——————————-

Het was een vrij koddig contrast: boven het filmdoek hing een banier met in krachtige kapitalen: WE ZULLEN DE BESLUITEN VAN HET 26STE PARTIJCONGRES TEN UITVOER BRENGEN! Op het filmdoek eronder sprongen de twee dames van ABBA vrolijk zingend op en neer op een podium in Australië. ABBA The Movie draaide in Voronezj.

Het was begin jaren tachtig. De honger naar Westerse muziek onder de jeugd van Rusland was groot. Af en toe werd die via officiële kanalen een beetje gestild. Zo kon het gebeuren dat zelfs in het wat slaperige Voronezj, in de filmzaal van het Huis der Officieren aan de Prospekt van de Revolutie ABBA te zien was. Helemaal zonder risico werd dat niet geacht en daarom ging aan het filmspektakel een waarschuwing vooraf: “Wat u nu gaat zien is een typisch voorbeeld van Westerse propaganda. Veel jonge mensen worden getoond die hun vrije tijd doorbrengen met het luisteren naar popmuziek. Iedereen lacht en lijkt gelukkig. Maar over tien jaar, wanneer ze allemaal werkeloos zijn, lachen ze dan nog steeds?”

Een maand later zat ik een aantal weken in Leningrad. Daar had ik speciaal toestemming voor moeten vragen, want op mijn visum stond enkel en exclusief Voronezj aangegeven. Onder het mom van noodzakelijk bibliotheekbezoek (mijn verblijf van een half jaar in Rusland was bedoeld voor studie; ik werd geacht aan mijn scriptie te werken) had ik een aanvraag ingediend voor een reisje naar het noorden. Ik wilde daar bij Russische vrienden Oud en Nieuw gaan vieren – wat ik bij mijn aanvraag maar niet had vermeld. Ik kreeg groen licht en het decanaat regelde een treinticket voor me.

Na bijna vier maanden in het niet al te uitbundige en qua voedselvoorziening ondermaats bedeelde Voronezj was Leningrad in veel opzichten een flinke overgang. Daar lagen complete kippen in de vitrines! Eén ding was wel hetzelfde: toen ik op een avond het Gorki Cultuurpaleis betrad om eens kennis te maken met muziek van de Magnetic Band uit Tallin, zag ik daar boven het podium weer zo’n banier hangen: WE ZULLEN DE BESLUITEN VAN HET 26STE PARTIJCONGRES TEN UITVOER BRENGEN!        

Het contrast met wat zich onder dat banier afspeelde, was nog veel groter dan eerder in het Huis der Officieren in Voronezj. Hier geen vrolijke Zweedse melodietjes, nee, hier werd tot mijn aangename verassing stevige rock and roll ten gehore gebracht, ook tot genoegen van de Russische toehoorders, van wie er enkelen overeind kwamen om lekker te dansen, om meteen weer naar hun stoel gedirigeerd te worden door een van de drie aanwezige agenten in uniform. Een dag later ontmoette ik de voorman van de band, drummer en toetsenist Gunnar Graps. Ja, wel leuk, dat enthousiasme van het publiek, vertelde hij, maar ook zorgwekkend: te veel wilde taferelen kon leiden tot een annulering van de concerten die nog in Leningrad gepland stonden.

Singeltje uit 1981. Op het hoesje wordt de band beschaafd ‘ensemble’ genoemd.

Met handtekening! Tweede van rechts Gunnar Graps.

Met handtekening! Tweede van rechts Gunnar Graps.

Voor de sympathieke leider van de Magnetic Band had de Westerse pop- en rockmuziek weinig geheimen. In Estland kon hij de Finse tv ontvangen en alle bekende bands kende hij niet alleen van horen, maar ook van zien. Daardoor geïnspireerd waren de optredens van Graps en zijn mannen zeer levendig, met rondspringende gitaristen en een wilde solo van Graps achter de drums. Om te begrijpen welke krachten een groep als Magnetic Band daarbij tegenover zich vond, volstaat een citaat uit het tijdschrift Moezikalnaja Zjizn (Muziekleven) van maart 1982, uit een verslag van een muziekfestival: “Het grootste gedeelte van het repertoire van de groepen voldeed aan de eisen van deze tijd, aan de opgave van de patriottische en esthetische opvoeding van de massa, weerspiegelde het heroïsche verleden van de volkeren van ons vaderland, de strijd voor de vrede en de rol van de Communistische Partij in het leven van het Sovjetvolk.”

Ik trok nog een paar dagen op met de muzikanten, die rond de optredens uiterst relaxed waren – typisch Ests, zo zeiden mijn Russische vrienden. Uitzondering was het moment dat de geluidsman de diefstal van twee microfoons ontdekte. “Typisch Leningrad, bij ons in Estland gebeurt zoiets niet!”, brieste hij. Apparatuur was een verhaal apart in die tijd. Elke band zat te springen om Westerse spullen, van een gedegen drumstel tot een zekeringetje voor een kapotte synthesizer. De geluidsman had een recent nummer van het Engelse tijdschrift Melody Maker bij zich. Een advertentie voor een mixer had hij omcirkeld. “Als ik dat dingetje eens op de kop kon tikken, dan was ik van een hoop problemen af.”

Magnetic Band was in 1980 een van de winnaars van het legendarische rockfestival van Tbilisi, samen met Masjina Vremeni. Die tweede groep, van voorman Andrej Makarevitsj, bleef overeind in de jaren die volgden. Magnetic Band verdween gaandeweg uit de frontlinie, misschien mede doordat in Estland de protestcultuur steeds meer gestalte kreeg in het repertoire van zangkoren. (Over die zangculuur hier een recent artikel.) Gunnar Graps behield zijn status als rockpionier, maar raakte wel de weg kwijt. Hij beproefde zijn geluk in de VS, keerde in de jaren negentig terug in het onafhankelijke Estland, werkte als deejay op de veerboot Estonia en belandde wegens smokkel van anabole steroïden in 1993 een paar maanden in een Zweedse cel - vermoedelijk tot zijn geluk: het jaar daarop verging de Estonia. Na zijn vrijlating waren er plannen voor een comeback en een tournee door Rusland. Het kwam er niet meer van. In mei 2004 overleed hij, 52 jaar oud, aan een hartaanval.

———————-

Bovenstaand verhaal is, net als deel 1, deels gebaseerd op artikelen die ik schreef voor de Volkskrant (27-8-1982) en Muziekkrant Oor (nummer 2, 1983).            

Wit-Rusland komt met opgestoken middelvinger naar het Eurovisie Songfestival.

——————————

galasy-z-mesta-53008041.jpg

——————-

AANVULLING 2: De EBU heeft ook de tweede inzending van Wit-Rusland afgewezen, waarmee het land is uitgesloten van deelname. Nu zou ik hier ook dat tweede lied ten tonele kunnen voeren, met vertaling en uitleg, maar daar heb ik geen zin meer in.

AANVULLING: De EBU heeft inmiddels ingegrepen. Zie de verklaring onderaan dit artikel.

——————

Een opgestoken middelvinger, zo mag je de inzending van Wit-Rusland naar het Eurovisie Songfestival van dit jaar wel omschrijven. Een middelvinger die straks in Ahoy in Rotterdam wordt opgestoken naar de protestbeweging in Wit-Rusland en naar het Westen. De groep Galasy ZMesta brengt op 18 mei het lied Ja naoetsjoe tebya (Ik zal je leren) ten gehore. En het zal iets zeldzaams teweegbrengen: want kwam het eerder voor dat de tekst van een lied op het Songfestival meer aandacht kreeg dan de muziek? *)

Galasy Zmesta vervangt het duo VAL, dat vorig jaar aan het (afgelaste) muziekfeest zou meedoen en ook voor dit jaar op de rol stond. VAL trok zich echter terug, onder meer vanwege de berichtgeving van de Wit-Russische staatsomroep BT over de protesten in het land. BT organiseerde de afgelopen jaren de selectie van Songfestival-deelnemers. Ter vervanging van VAL werd nu achter gesloten deuren Galasy ZMesta aangewezen.

Het venijn van Ik zal je leren zit bepaald niet in de muziek, maar des te meer in de tekst. (De vertaling volgt hieronder.) Die bevat zeer denigrerend commentaar op de Wit-Russische protestbeweging. De leiders daarvan worden weggezet als een soort Rattenvangers van Hamelen, die de bevolking met loze beloftes meelokken naar het beloofde land vol ‘vrijheid’. Het staat er tussen de regels, maar binnen de context van de Wit-Russische staatsmedia is overduidelijk wat voor soort ‘vrijheid’ hier wordt bedoeld: die van het ‘bandeloze’, puur op genot en consumptie gerichte Westen.

De jongens van Galasy ZMesta (de naam kan twee dingen betekenen: Stemmen uit de provincie, of Stemmen met een betekenis) zijn wel zo slim om hun afkeer van het Westen met zijn losgeslagen seksuele moraal hier niet al te expliciet onder woorden te brengen. Hun gedachten over ‘Gayropa’ brachten ze duidelijker onder woorden in hun lied Eurodroom: “Ik wil gelijkheid, en broederschap / En overal mijn fantasie de vrije loop laten / En in een opgewonden opwelling van tolerantie / Mijn zoontje een jurk aantrekken.”

Is er eigenlijk publiek in de zaal, op 18 mei in Ahoy? Zo ja, dan mag ik hopen dat het lied van Galasy Zmesta door een fraai fluitconcert volledig onverstaanbaar wordt gemaakt.     

(Mocht de video met het bewuste nummer hieronder verdwenen zijn, dan is de clip via Google of Youtube simpel terug te vinden met de zoekwoorden: Галасы ЗМеста Я научу тебя.)


 IK ZAL JE LEREN
(Suggesties voor een betere vertaling zijn, zoals altijd, welkom)

Смотри вперёд, забудь, что было
Kijk vooruit, vergeet wat er was

Вчерашнее сдавай в тираж
Zet het verleden bij het oud vuil

Срывай покровы, лезь без мыла
Haal de kleden los, wring je naar binnen

Ты только лучшее создашь
Wat jij tot stand brengt zal alleen maar beter zijn

Стирай истории наросты
Was de aanbaksels van de geschiedenis weg

Овёс, как видно, не в коня
Niemand, da’s duidelijk, heeft daar wat aan

Без прошлого всё будет просто
Zonder verleden wordt alles simpel

Ты только слушайся меня
Je hoeft alleen maar naar mij te luisteren

Меняй замшелые устои
Vervang de bemoste fundamenten

Свободный мир неотвратим
De vrije wereld is onontkoombaar

Несовременный, недостойный
Het ouderwetse, onwaardige

Ретроград недопустим
conservatisme is ontoelaatbaar

Refrein:
Я научу тебя плясать под дудочку
Ik zal je leren naar mijn pijpen te dansen

Я научу тебя клевать на удочку
Ik zal je leren toe te happen

Я научу тебя ходить по струночке
Ik zal je leren aan de leiband te lopen

Ты будешь всем доволен, рад всему
Je zal met alles en iedereen tevreden zijn

Я сочиню тебе специально музычку
Ik zal speciale voor jou muziek schrijven

Я поднесу тебе весь мир на блюдечке
Ik zal je de hele wereld op een schaaltje aanreiken

Я превращу твои печали в шуточки
Ik zal van al je verdriet een grapje maken

Тебе же лучше будет самому
Daar word je toch alleen maar beter van?

 

Поспи за плугом, ночь в разгаре
Slaap achter de ploeg, in het holst van de nacht

Ещё далёко до звезды
De dageraad is nog ver

Пусть пашут лошади в угаре
Laat de paarden krachtig ploegen

А ты не порти борозды
Bederf jij de voren niet

Взгляни на овощи, всё мясо
Kijk naar de groenten, vlees overal

Ликуй, пусть даже ты сердит
Jubel, ook al ben je boos

Мечтай о новых прибамбасах
Droom van nieuwe spulletjes

Их, кстати, можно взять в кредит
Die kan je trouwens op afbetaling kopen

—————-

Aardig om te zien dat op het moment van schrijven het aantal likes bij de clip op YouTube nog geen 7.000 bedraagt, terwijl het aantal dislikes al boven de 43.000 ligt.

Hier nog het nummer Eurodroom. Dat vertaal ik niet; ik raak liever niet nog verder bezoedeld.

————————-

*) Ik werd inmiddels gewezen op een eerdere ‘tekst-controverse’, rond het nummer Dancing Lasha Tumbai van Verka Serduckha. Zie hier.


AANVULLING:

Russische les: schop in de maag, beslagen vizier.

———————-

———————

Het is alweer veel te lang geleden dat wij elkaar troffen, beste cursisten. Hoog tijd voor weer eens een Russische les! En voor de lesstof maken we zoals eerder dankbaar gebruik van de Russische traditie om met een lied te reageren op de actualiteit. Een mooie traditie is dat, al is die actualiteit daarbij niet altijd even fraai. Dat laatste is helaas ook nu het geval.

De combinatie actualiteit-Rusland betekent op dit moment: protesten tegen de corruptie van Poetin cs en de arrestatie van Aleksej Navalny. “Путин — вор!”, was daarbij afgelopen zaterdag in menig stadscentrum een veelgehoorde kreet. Poetin – vor! Onthoud die uitdrukking, beste cursisten, want die gaat u de komende tijd nog vele malen tegenkomen: Poetin is een dief!

Bij een betoging in Sint-Petersburg werd een mevrouw, de 54-jarige Margarita Joedina, vol in haar maag geschopt door iemand van de oproerpolitie. Een onaangenaam gezicht. Het moment werd vastgelegd en vloog het internet rond. Over de fysieke gesteldheid van Margarita deden al snel de somberste geruchten de ronde, maar dat leek mee te vallen. Ze belandde in het ziekenhuis, maar werd al snel weer ontslagen. Inmiddels is ze wel weer opnieuw opgenomen.  

In dat ziekenhuis kreeg ze bezoek van de schoppende agent die zijn excuses aanbood. Ook dat werd op beeld vastgelegd. Hij had een bloemetje meegenomen. Tja, hij had pepperspray in zijn gezicht gekregen, z’n vizier was beslagen en het was allemaal een persoonlijke tragedie voor hem, toen hij begreep wat er was gebeurd. Dat is aardig van de agent, maar op het filmpje is toch vrij duidelijk te zien dat hij zijn vizier open had staan.  

Laten wij nu Vasja Oblomov aan het woord, die ons al eerder van materiaal voorzag.

 

Запотело моё забрало

Запотело моё забрало / И усталый я шёл домой. / Я в живот попал, а не в хлебало./  Ты прости меня, боже мой.

Mijn vizier was beslagen, / En vermoeid was ik op weg naar huis. / Ik raakte je in je maag, niet in je smoel. / Vergeef me, jeetje nog an toe.

Для меня ситуация шоковая: / Как и все, я нормально служил, / Но под камеру вдруг ненароком я / Сапогом тебя приложил.

Ik ben geschrokken van de hele toestand: / Ik draaide gewoon mijn dienst, net als de rest, / Maar voor de camera schopte ik je toevallig plots met mijn laars

Жизнь вообще, сука, несправедливая, / Там на видео – только я. / Вот стою, извиняюсь, краснею я,/ И смеются мои друзья.

Het leven is onrechtvaardig, nondeju, / Op die video zie je alleen mij *) / Daar sta ik, met mijn excuses en een rood hoofd, / En mijn vrienden lachen.

Лоханулся я без оговорок, / Потерплю, это мне по плечу. / Я на пенсию выйду в сорок, /Ну и премию получу.

Natuurlijk heb ik wat stoms gedaan, / Maar die last kan ik wel dragen. / Ik ga op mijn veertigste met pensioen, / Met een premie erbij.

В Интернете писали злодеи, /Обсуждали, что я мудак./ Мы работаем, чтоб они сели / И для каждого был автозак.

Op internet schrijven boeven, / Ze vinden dat ik een hufter ben. / Wij doen ons werk, zodat zij in de cel belanden / En er voor elk de arrestantenwagen klaarstaat.

Я клянусь тебе, тётка протестная, / Я убил бы, если б хотел./ Хризантемы принёс, вот, прелестные. /Не хотел я — я просто вспотел.

Ik zweer je, tante-protest, / Ik had je vermoord, als ik had gewild.**) / Hier, ik heb prachtige chrysanten voor je meegenomen. / Het was niet met opzet – ik was gewoon bezweet.

 Жизнь вообще, сука, несправедливая, / Там на видео только я./ Вот стою, извиняюсь, краснею я, / И смеются мои друзья.

 Лоханулся я без оговорок, / Потерплю, это мне по плечу. / Я на пенсию выйду в сорок, / Ну и премию получу.

 *) De agent bedoelt hier de video waarop hij Margarita in het ziekenhuis zijn excuses aanbiedt.

**) Een verwijzing naar Poetin, die over de vergifting van Navalny zei: “Als ze dat hadden gewild, hadden ze dat echt wel helemaal ten uitvoer gebracht.”

———————-

Er zitten weer genoeg woorden bij die het onthouden waard zijn. Het koppel мудак – автозак vind ik mooi. En die twee werkwoorden met ‘пот’ (zweet) … Wanneer een raam (of een vizier) beslagen is, zegt een Rus dus dat het bezweet is: запотело. Is hij zelf bezweet, dan is het: я вспотел. Mocht u boos zijn op uw vrouwelijke partner, dan is тётка протестная leuk. De mannelijke variant wordt dan дядя протестный.*) Hoe dan ook: leer dit lied uit uw hoofd en u zult zien: vroeg of laat komt er een moment dat u er uit kunt putten. En ik geef u op een briefje: de voldoening zal groot zijn.

Margarita Joedina heeft inmiddels verklaard dat ze het er niet bij laat zitten. Advocaten staan haar gratis bij. Op het ziekenhuisfilmpje accepteert ze de excuses van de (onherkenbare) agent, maar dat was volgens haar allemaal in scene gezet (ze was even daarvoor uit een zaal vlug naar een eenpersoonskamer gebracht). Haar excuses heeft ze weer ingetrokken. De nationale tv bemoeit zich er ook tegenaan, daar vinden ze dat zíj de agent heeft geprovoceerd. “Dit burgeresje heeft steeds meer vragen te beantwoorden”, aldus de niet door iedereen even sympathiek gevonden presentator Vladimir Solovjov.

Wie zich verder in de materie wil verdiepen:

- een artikel met daarin linkjes naar de excuusvideo uit het ziekenhuis en het schop-incident:
- een artikel over de juridische implicaties. Wat zijn de volgende stappen? Komt er een schadevergoeding en wordt de agent in kwestie gestraft?:

*) Мужик протестный suggereerde een Facebook-volgster. U mag kiezen. En ‘protestmevrouwtje’ in plaats van ‘tante-protest’ werd ook gesuggereerd..

 ——————-

(Overigens heb ik zelf een nogal gespannen verhouding met het woord забрало / vizier. Dat heeft te maken met mijn zeer korte carrière als tolk in strafzaken. Daarover schrijf ik binnenkort maar eens een stukje. )   

Bericht uit Voronezj: IC3PEAK treedt op - of: hoe de overheid de jeugd verliest

——————

—————————-

“Welkom in de jaren 80”, zegt een meisje in Voronezj. Ze is fan van de groep IC3PEAK, die voor een optreden in haar stad met de trein is afgereisd uit Moskou. In een korte film is te zien hoe de lokale autoriteiten het optreden proberen te dwarsbomen en daar deels in slagen. Nu verbleef ik zelf in de jaren tachtig langere tijd in Voronezj, maar dat was nog onder partijleider Brezjnev. En onderhuids zal er al het een en ander gaande zijn geweest, maar ik heb daar nooit iets van gemerkt; ik had (en heb) daar geen antenne voor. Het meisje zal vooral doelen op de latere jaren tachtig, toen er, wel duidelijk zichtbaar (zelfs voor mij), van alles naar buiten brak qua opstandige-jongerencultuur.  

Van IC3PEAK werden het afgelopen jaar meerdere concerten verboden, omdat hun ‘extremistische’ teksten zouden aanzetten tot zelfmoord. De film van het optreden in Voronezj (Engels ondertiteld) laat de botsing zien van jongeren met ‘het systeem’. Dat is ongetwijfeld van alle tijden, maar de kloof die hier zichtbaar wordt, doet bitter aan. Ik waag me niet aan sociologische vergezichten (ieder zijn vak), maar hoe groot is het verlies niet dat de autoriteiten hier lijden? De jongeren, bepaald niet bang, hebben hun de rug toegekeerd, en uit de manier waarop dat gebeurt, lijkt me dat niet meer goed te komen. (Het optreden in Voronezj was in december 2018, de film ging eergisteren in première.)

Russische les met een Corona-lied.

——————

————————-

Kijk, stelletje suffe BN’ers, met je kleffe corona-lied, zó doe je dat. En voortaan eerst even naar de Russen kijken (en luisteren), voordat je je mond opentrekt.

Ik heb het bange vermoeden dat Rusland het de komende tijd zwaar voor de kiezen krijgt, veel zwaarder dan wij hier. Het voelt dan ook wat wrang om onderstaand lied onder de aandacht te brengen, maar toch; ‘leuker’ lesmateriaal kan ik me even niet voorstellen.  

En dus, beste leerlingen, aan de slag! Luister en leer uit het hoofd! De complete tekst, zou ik zeggen. U maakt daarmee, dat garandeer ik, goede sier bij uw Russische vrienden (en misschien ook vriendinnen – ik weet niet in welke kringen u zoal verkeert.) Het lied is van de onvolprezen Semjon Slepakov, aan wie ik eerder al een lovend stukje (met muziek) wijdde.

——————-

De complete tekst staan onder aan dit stukje. Een complete Engelse vertaling is er al, ik parafraseer het refrein: we vonden het leven tot voor kort hier allemaal k** (мы по уши в говне), maar nu we dat virus hebben, blijkt dat eigenlijk een gouden tijd (тогда всё было заебись!). Coronavirus, k**-virus, optyften! (сраный вирус, отъебись!).

De coupletten, waarin het virus wordt toegesproken, mogen er ook wezen. Waarom ben je zo walgelijk, virus, waarom ben je onze kant opgekomen? Ben je kwaad geworden, omdat je in keutels zat, in vleermuizen, in dooie ratten (в какашках, мышах летучих; И в дохлых крысах)? En dacht je: ik zal ze laten zien wie de baas is (кто здесь папа)?

Maar luister, virus, wij lijken erg op elkaar, we wonen in Rúsland, jouw problemen komen ons bekend voor (Мы же ведь тоже живём в России, И нам твои проблемы знакомы). Wij hebben het ook zwaar, maar wíj maken geen oude mensen dood. We maken hun het leven niet makkelijk, maar vermoorden, dat is overdreven (Но стариков мы не убиваем,  Жизнь им, конечно, не облегчаем. Но убивать их – это уж слишком).

Wij kunnen de wereld ook wel laten zien wie er gvd de baas is (кто тут нахуй папа), maar wij houden ons in, we hebben alleen de Krim ingepikt (Крым лишь забрали). Sodemieter op, terug naar de reet van een rat, steek je neus verder niet in de onze. Laat iedereen, gvd, in zijn eigen reet zitten, en laat ieder verder zitten waar ie zit. (Вали обратно ты в жопу крысы, А в нашу жопу больше не суйся. Пусть сидит каждый в своей, блядь, жопе, И не мешает сидеть другому). De vertaler heeft het hier overigens lastig, omdat ЖOПА zowel reet als rotzooi betekent.

Laat het weer een rotzooi zijn in ons land, laten ze de grondwet vijftien keer per week veranderen, laten ze schijt hebben aan onze rechten, laat China ons hout uitvoeren, laten ze de pensioensleeftijd verhogen tot 72, … Пусть будет снова всё, как когда-то, заебись!  Коронавирус, коронавирус, ну отъебись!

———————-

Zo, BN’ers, ga daar even een puntje aan zuigen en laat ons verder met rust. En, beste leerlingen, zoek voor mij even op wat хоба betekent, want dat woord ken ik niet. (Overigens heb ik dat hele Nederlandse corona-lied nog niet gehoord, maar ik kan er met mijn oordeel onmogelijk ver naast zitten.)

————————

У нас была куча проблем,
Мы были все недовольны всем.
Мы говорили, что уж лучше, сука, сдохнуть,
Чем жить вот так.

Что мы по уши в говне,
И жопа в стране.
И в Думе много воров,
И в фильмах только Петров…
Повсюду пробки, воздух грязный,
Солнца нету, и гаишник — мудак…

Припев:

     Но, оказалось, тогда всё было заебись!

     Коронавирус, коронавирус, отъебись!

     Но, оказалось, что тогда всё было просто заебись!

     Коронавирус – сраный вирус, сраный вирус, отъебись!

 

Пусть будет снова жопа в стране,
Хотим мы жить в нашем милом говне.
Пусть Конституцию меняют хоть в неделю
Пятнадцать раз.

Пусть срут на наши права,
В Китай увозят дрова,
Пусть пенсионный возраст делают хоть в 72
И дружно пиздят наши клёвые омоновцы
Дубинками нас.

Коронавирус, коронавирус, ну отъебись!
Пусть будет снова, будет снова всё, как прежде, заебись!
Коронавирус – сраный вирус, сраный вирус, отъебись!

Коронавирус, коронавирус,
Ну почему ты такой противный?
Ты объясни нам, коронавирус,
Чё ты до всех до нас докопался?

Возможно, просто ты разозлился,
Что ты родился в какой-то жопе,
Что был в какашках, мышах летучих;
И в дохлых крысах ты тусовался.

И вот ты вышел такой, бля, хоба:
Ща покажу вам, кто здесь папа,
Всех вас заставлю меня бояться,
Руки, блядь, мыть, сидеть, сука, дома.

Но ты послушай, коронавирус,
Мы ведь с тобою очень похожи,
Мы же ведь тоже живём в России,
И нам твои проблемы знакомы.

Нам тоже плохо, нам тоже сложно,
Но стариков мы не убиваем,
Жизнь им, конечно, не облегчаем.
Но убивать их – это уж слишком.

Мы тоже можем всем на планете
Вмиг показать, кто тут нахуй папа,
Но мы же терпим, Крым лишь забрали,
Мягкая сила – вот наша фишка.

Где твои скрепы, коронавирус?
Помни, отчизну не выбирают.
Много на свете есть мест прекрасных,
Но ничего нету лучше дома.

Вали обратно ты в жопу крысы,
А в нашу жопу больше не суйся.
Пусть сидит каждый в своей, блядь, жопе
И не мешает сидеть другому.

Хватит злиться, коронавирус,
Ты только глянь, какой ты красивый:
Такой весь круглый, такой в цветочках,
Выглядишь просто заебись!

Займись там в жопе контролем гнева,
Сходи к психологу, помедитируй
И полюби себя, коронавирус,
А от нас ты отъебись!

Припев:

     Пусть будет снова всё, как когда-то, заебись!

     Коронавирус, коронавирус, ну отъебись!

     Пусть будет снова, будет снова всё, как прежде, заебись!

     Коронавирус – сраный вирус, сраный вирус, отъебись!

Gooi geen strijkijzer naar een poes - Otava Jo zingt adviezen uit Republiek SjKID.

—————————-

© Egbert Hartman

© Egbert Hartman

—————

Dankzij het onvolprezen muziekcollectief Otava Jo (Отава Ё) ben ik weer even op mijn plaats gezet. Je denkt iets van Rusland te weten, je bemoeit je al meer dan veertig jaar met dat land, en dan blijken er vier simpele regeltjes te zijn die vele miljoenen mensen daar kennen – maar jij niet. Dit zijn ze: У кошки четыре ноги (een poes heeft vier poten) / А сзади у ней длинный хвост (en vanachter heeft ze een lange staart) / А ты трогать ее не моги  (je moet haar geen kwaad doen) / За ее малый рост, малый рост (want ze is klein van stuk, klein van stuk).

De regels worden gezongen door een personage uit de film Republiek SjKID uit 1966. Die film is gebaseerd op een boek uit 1927 met dezelfde titel. En ik had daar dus nog nooit van gehoord. Maar voor we daar verder over praten, hier eerst de muziek van Otava Jo die me op het spoor zette van een en ander. Ze zingen een moderne versie van Een poes heeft vier poten, en het is weer een vrolijk geheel, zoals we dat kennen van Otava Jo. (Als het goed is loopt er Engelse ondertiteling mee.)


U merkt nu terecht op dat dit veel meer dan vier regels zijn. Hoe zit dat? Wel, in Republiek SjKID, zowel in het boek als in de film, komt maar één couplet voor. Hier ziet u die regels in de film. Ze worden gezongen door een nog jonge Aleksandr Kavalerov, met wie het later (in het echte leven) niet zo goed afliep.


Doordat alleen deze vier regels in de film gezongen worden, zijn het ook alleen deze regels die zo ongeveer tot het collectieve geheugen van een paar generaties Russen behoren. De rest van het lied is veel minder bekend, al zal daar dankzij Otava Jo inmiddels wel enige verandering in zijn gekomen. (Het lied namen ze op in 2013, het filmpje is van januari 2020.) Ik zie zo gauw overigens geen verband tussen de tekst en de vrolijke taferelen die voorbijkomen. Het wijst me allemaal wel nadrukkelijk op het vrij sombere gegeven dat ik inmiddels al vijf maanden niet in Sint-Petersburg ben geweest…

Versie van Boris Grebensjtsjikov. (Foto: I. Martsjoek)

Nu ben ik een fan van Otava Jo, maar bij dit vrolijke nummer moet toch wel worden opgemerkt dat ze het origineel een beetje geweld aandoen. Want zo vrolijk is dat origineel niet. De herkomst van de regels is onbekend (de muziek, geschreven voor de film, is van Sergej Slonimski),  ze passen in elk geval wel bij het onderwerp van Respublika SjKID, en bij de jonge acteur die ze ten gehore brengt. De afkorting SjKID staat voor de Dostojevski School voor sociaal-individuele opvoeding, een instelling die echt heeft bestaan. Er werden zwerfkinderen ondergebracht waar Sint-Petersburg in de jaren twintig van vergeven was. En natuurlijk denk je dan meteen dat de kleine poes die je geen pijn mag doen, in feite dat zwerfkind is dat staat te zingen – vooral ook omdat dat kind in de film klein is voor zijn leeftijd. Vandaar ook zijn bijnaam: Mamotsjka (mamaatje). De korte versie van Boris Grebensjtsjikov – hij beperkt zich tot het ene couplet – past beter bij dit alles.  

Het boek waarop de film is gebaseerd, werd geschreven door twee oud-bewoners van SjKID, Grigori Belych en Leonid Pantelejev. De eerste verdween in 1936 achter de tralies (er was een ironisch gedichtje over Stalin bij hem aangetroffen). Hij overleed twee jaar later in Leningrad in het gevangenisziekenhuis aan tbc. Pantelejev groeide uit tot een bekende kinderboekenschrijver en werkte ook mee aan het scenario voor de film. In boek en film botsen twee werelden: die van de welwillende pedagogen, met voor die tijd originele opvoedmethoden, en die van de opstandige kinderen, die de onderwijsinstelling als een eigen republiek zien. Tegen de tijd dat de film werd gemaakt, was SjKID allang opgeheven, onder meer na kritiek van Lenins weduwe Kroepskaja, die weinig moest hebben van ‘originele methoden’. Het gebouw is er nog, aan de Staro-Petergofski Prospekt 19.

Aleksandr Kavalerov in 2008

De film werd een succes; hij trok ruim 30 miljoen bezoekers; niet vreemd dus dat het couplet over die kleine poes zo bekend werd. Maar wie die hele tekst nou geschreven heeft, dat is dus niet bekend. Stadsfolklore, zo is de algemene gedachte, en dat lijkt me zeer waarschijnlijk. Kijk alleen maar naar dat regeltje, in de lange versie van Otava Jo, waarin gezegd wordt dat je een poes niet met een strijkijzer tussen de oren moet slaan. Dat lijkt me geen regel die bedacht is door een bedaarde kinderboekenschrijver gezeten aan een net bureau.    

Nog even over Aleksandr Kavalerov, die in de film het zangertje Mamotjska speelde. Hij werd als jeugdig acteur nog gevraagd voor meerdere films, maar kreeg uiteindelijk geen serieuze rollen meer aangeboden. Hij kreeg een flink drankprobleem, trouwde meerdere keren, scheidde ook van zijn laatste vrouw en overleed in 2014 in betrekkelijke armoede.

 

————————

Over Otava Jo schreef ik eerder al eens, uiteraard ook met een fraai stukje muziek erbij.

8692ffc4.jpeg