-------------
Oeljanovsk (1975)
De University of Viriginia beschikt over een doos met een kleine 3.000 dia’s, gemaakt in de jaren vijftig, zestig en zeventig in de USSR. Ze werden nagelaten door Thomas Hammond (1920-1993), professor geschiedenis en Russische studies. Hammond was een formele man, die altijd keurig gekleed ging en dat ook van zijn studenten verwachtte. In zijn werkkamer was alles wat minder strikt. Een oud-student schrijft: “The office was stuffed with papers and books, and had that slightly stale, musty smell of not having been aerated in a few months. There were piles of stuff everywhere. No air conditioner.” Het moet haast wel of ook die doos met dia’s heeft in die werkkamer gestaan. Het was in die doos in elk geval net zo rommelig als in die kamer.
De dia’s bleken ongeordend en slechts zeer summier voorzien van gegevens. Jaartallen ontbraken in veel gevallen en ook wat de locaties betreft was het vaak gissen. De University of Virgina heeft de dia’s gedigitaliseerd. Als ik het goed begrijp, is de complete verzameling enige tijd online beschikbaar geweest, maar de linkjes die op verschillende Russische sites staan, doen het geen van alle meer. Dientengevolge is het sprokkelen geblazen, voor wie Hammonds foto’s wil bekijken. Ze staan verspreid over het net en her en der zijn enthousiaste Russen druk bezig geweest om jaartallen en locaties toe te voegen. Uiteindelijk heb ik er een stuk of honderd geselecteerd. Daar weer een selectie van krijgt u in drie of vier afleveringen op dit blog voorgeschoteld – of misschien zet ik ze er wel allemaal op.
Zagorsk (1964?)
Een paar opmerkingen nog. Professor Hammond had een goed oog voor wat de moeite van het fotograferen waard was, maar hij was vervolgens in de meeste gevallen weer erg slordig (of gehaast: hij zal vaak onopgemerkt hebben willen blijven). Veel foto’s zijn onscherp of veel te donker. Ook de kwaliteit van de filmrolletjes lijkt nogal te verschillen. Dat is erg jammer, want met iets meer technische zorg en vooral ook aandacht voor compositie had hij menig dia naar een veel hoger plan kunnen tillen. Hoe dan ook, de collectie blijft fascinerend. Over Hammond als persoon en professor kunt u hier en hier meer lezen. En tenslotte, ik heb één grote schifting gemaakt: zijn foto’s uit Centraal-Azië blijven hier buiten beschouwing. Een groot aantal daarvan – misschien zijn ze het wel allemaal – vindt u hier.
Belangrijk ook: wat de juistheid van jaartallen en locaties betreft, geef ik geen garanties.
Jaroslavl (1964). School nummer 70. Op het achterste rode spandoek staat: "Bescherm de vogels het hele jaar."
Dezelfde optocht. Ik weet niet wat dit voor mutsen zijn.
Jaroslavl, oversteek van de Wolga
Een washokje in de rivier de Troebezj, bij Pereslavl-Zalesski. (1964)
Links een medewerkster van de Spoorwegen. Een conductrice? Is haar kledij daarvoor niet te smoezelig?
Een slalomwedstrijd op de Leninheuvels in Moskou (1964). Deze foto steekt er qua scherpte en compositie bovenuit.
Deelneemsters aan de skiwedstrijd, met op hun borst de stormvogel, het symbool van de sportvereniging Boerevestnik, voor studenten en docenten.
De binnenplaats van het universiteitsgebouw op de Leninheuvels.
Thomas Hammond voor het universiteitsgebouw op de Leninheuvels (op dezelfde dag als de skiwedstrijd?) en op zijn kamer daar.
1956-1958. Locatie?
Jaartal? Locatie?
Kiev. Hammond was daar in 1958 en 1972.
Fotografisch gezien zeker geen hoogtepunt, maar wat een fascinerend beeld. Hier, in Kiev, wordt een jongeman met naam en toenaam te kijk gezet. V.L. Pjatigorski blijkt een iets te groot enthousiasme aan te dag te leggen voor Westerse muziek en kledij. Om misverstanden te voorkomen staat zijn geboortejaar erbij (1940) en ook de naam en het adres van zijn werkgever: Gavrjoetsjas (een samentrekking, neem ik aan, van gravure en horloge) aan de Tsjkalovstraat 45. Iemand in Kiev, die kennelijk net zo geïntrigeerd was door deze karikatuur als ik, vond een foto van het bedrijfje. Het gedichtje meldt dat deze "gevoelige jongeling" alleen van import wil weten en voor het label "Made in USA" zijn vader en moeder nog zou verkopen. Hij werkte hier op de hoek:
